Początek zimy to najlepszy czas na gruntowny przegląd samochodu – i nie chodzi tu tylko o kwestie bezpośrednio związane z bezpieczeństwem samej jazdy. Warto zadbać o fachowy przegląd i serwis systemu klimatyzacji, o ile taki okaże się potrzebny. Z oczywistych względów większość kierowców przypomina sobie o nim raczej dopiero na wiosnę, jednak badania dowodzą, iż zimą, w czasie najbardziej znaczących utrudnień, sprawność klimatyzacji ma większe znaczenie. W przypadku pojazdów pozbawionych odpowiedniej wentylacji, znacząco wzrasta bowiem ryzyko wypadku – Co w połączeniu z zestawem czynników zewnętrznych, może doprowadzić do prawdziwej tragedii.
Jak właściwie zadbać o system klimatyzacji? Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas przeglądu? Jakie są koszta takiego przeglądu a jakie serwisowania instalacji lub poszczególnych jej części? Co lepiej powierzyć fachowcom, co zaś możemy zrobić samemu? Poniższy krótki poradnik pomoże kierowcom znaleźć odpowiedzi na te – oraz parę innych związanych z tematem klimatyzacji – zagadnień.
Klimatyzacja: całość i części
Wielu z nas, planując przegląd, staje przed dylematem: przegląd częściowy czy całościowy? Choć przegląd całościowy ma oczywistą przewagę, jest też bardziej czasochłonny; inne są też jego koszta. Jeśli więc brakuje nam czasu lub środków finansowych, lepiej jest zdecydować się na przegląd częściowy, skupiając się na najważniejszych elementach instalacji i związanych z nimi problemami. Chociaż system klimatyzacji samochodowej, jak wszystkie inne instalacje, stanowi całość, to właściwe działanie jednego z jego elementów nierzadko uzależnione jest od właściwego działania innych. W praktyce najczęściej dokonuje się tu przeglądów częściowych, skupiając się na elementach filtra (filtrze kabinowym, filtrze powietrza i filtrze osuszacza), odgrzybianiu – oraz na nabijaniu klimatyzacji. Stosunkowo rzadko dokonuje się natomiast przeglądu elektroniki (co zrozumiałe: dość trudno zrobić to bowiem w warunkach domowych).
Odgrzybianie klimatyzacji
Jeśli chodzi o klimatyzację, to odgrzybianie jest w zasadzie najprostszą czynnością serwisową. Do rzeczy można zabrać się na jeden z kilku sposobów, dobór techniki zależy natomiast od naszego budżetu i preferencji. Najczęściej stosowaną techniką jest odgrzybianie chemiczne, polegające na doprowadzeniu do klimatyzacji pary z odpowiednimi środkami (robi się to za pomocą najzwyczajniejszej rurki skraplacza). Środki grzybobójcze nie są przeważnie szkodliwe dla ludzi, warto jednak zapoznać się wcześniej z instrukcją i upewnić, że nie ma się na nie alergii. Wybór jest duży, rozrzut cen – równie spory, generalnie jednak całość powinna zamknąć się w 20 – 30zł. Po zakończeniu rozpylania należy odczekać, aż środek zacznie działać; dobrze jest również uruchomić potem na chwilę klimatyzację, by wszystko wydmuchać.
Ozonowanie klimatyzacji
Jeszcze inną metodą odgrzybiania jest ozonowanie. Jest to metoda naturalna i bezpieczna, nie wymagająca stosowania środków chemicznych ani detergentów. Ozonowanie przeprowadza się dokładnie tak samo jak odgrzybianie chemiczne, z tą różnicą, iż zamiast środków grzybobójczych rozpyla się w klimatyzacji ozon (O3), mający silne właściwości grzybo- i bakteriobójcze. Ozon, tzw. „aktywny tlen”, działa 50x skuteczniej od chloru. Przez wzgląd na jego właściwości, ozonowanie usuwa nie tylko organizmy żywe, ale i przykry zapach. Z dodatkowych plusów: ozonowanie jest w 100% bezpieczne dla zdrowia (ozon ulega bowiem biodegradacji do zwykłego tlenu). Z minusów: po ozonowaniu w aucie może unosić się jeszcze przez jakiś czas charakterystyczna woń ozonu (nie powinna być ona jednak uciążliwa).
Metoda ultradźwiękowa
Ostatnią wartą uwagi alternatywą jest czyszczenie klimatyzacji metodą ultradźwiękową. To dość innowacyjna metoda, polegająca na wprowadzaniu cząsteczek środka czyszczącego w drgania za pomocą ultradźwięków. W postaci mgiełki środek skuteczniej dociera w trudno dostępne miejsca i sprawniej usuwa grzyby, bakterie i inne zanieczyszczenia. Jest to więc najwydajniejsza, ale i najbardziej kosztowna metoda odgrzybiania. W teorii można zrobić to w warunkach domowych, w praktyce – jest to metoda dostępna raczej tylko w wybranych serwisach.
Wymiana filtrów
O wymianie filtrów w układzie klimatyzacji napisano już całe biblioteki tekstów. Prawda jest jednak taka, iż operacja ta jest zupełnie nieskomplikowana i bez trudu można zrobić to we własnym garażu lub na parkingu. Najłatwiej będzie wymienić filtr kabinowy: znajduje się on bowiem, jak sama nazwa wskazuje, w kabinie pojazdu. Potrzebny nam będzie do tego jedynie śrubokręt (a i to – nie zawsze). Choć dokładne umiejscowienie filtru kabinowego zależy od modelu samochodu, najczęściej łatwo dostać go ręką z pozycji fotela kierowcy (czasami trzeba jednak sięgnąć głębiej). Sama część nie należy do najdroższych; twierdzi się, iż powinno się wymieniać ją raz na 20,000-25,000 przejechanych kilometrów (jeśli jeździmy w miastach o wysokim poziomie zanieczyszczenia, warto robić to nieco częściej – tak czy inaczej nie będzie to wielkim obciążeniem naszego budżetu).
Filtr powietrza zlokalizowany jest najczęściej pod maską, w okolicach silnika. Jego wymiana jest równie nieskomplikowana jak wymiana filtra kabinowego. Filtr powietrza jest przeważnie nieco droższy od filtra kabinowego (od 100zł – do nawet 300-400zł za te lepszych producentów). Częstotliwość jego wymiany zależeć będzie od tego, w jakich okolicach się poruszamy, oraz od tego, gdzie dokładnie w naszym samochodzie jest on zlokalizowany (im niżej, im bliżej ziemi się on znajduje, tym prędzej, statystycznie rzecz biorąc, będzie on zbierał zanieczyszczenie).
Nieco bardziej skomplikowana będzie natomiast wymiana filtra osuszacza. Wymienić można go bowiem w praktyce jedynie w serwisie. Potrzebne są do tego specjalne narzędzia, których większość z nas raczej w domu nie posiada. Natomiast samej wymiany powinno się dokonywać średnio raz na trzy lata, ich zakup – i późniejsza konserwacja – jest najzwyczajniej w świecie nieopłacalna.
Choć serwisowanie filtra osuszacza może być dość drogie (do paruset zł), nie należy rezygnować z tego wydatku. Po pierwsze, nie jest to wydatek częsty; po drugie – filtr ten jest bardzo istotnym elementem całej instalacji, odpowiedzialnym, m.in., za zabezpieczenie jej przed nabieraniem wilgoci. Jazda z wadliwym filtrem osuszacza może doprowadzić więc do dużo poważniejszych – i trudniejszych do usunięcia – usterek całej tej instalacji.
Nabijanie klimatyzacji
Nabijanie – lub napełnianie – klimatyzacji jest oczywistą czynnością serwisową: czymś, bez czego klimatyzacja po prostu obejść się nie może. Choć można zrobić to samemu, to i tu, po raz kolejny, lepiej będzie udać się do serwisu: próby samodzielnego napełnienia klimatyzacji bez użycia specjalistycznych narzędzi mogą bowiem zakończyć się jej uszkodzeniem (same urządzenia są zaś bardzo drogie). Tymczasem nabicie klimatyzacji to koszt średnio około 200zł – bywa i drożej, w tańsze, prywatne opcje lepiej jest nie inwestować – przez wzgląd na możliwość powstania uszkodzeń warto zainwestować te dodatkowe 100zł.
Okresowy przegląd
Podczas okresowego przeglądu auta warto zainwestować też w dodatkowy przegląd klimatyzacji; pozwoli nam to odpowiednio wcześnie – i tanio – usunąć usterki, których naprawa z czasem mogłaby stać się dużo trudniejsza i bardziej uciążliwa. Jeśli dysponujemy nieco większym budżetem, warto również pokusić się o przegląd elektroniki; nie jest to jednak konieczne (problemy z elektroniką przeważnie wychodzą same). Można również zainwestować w jedno z urządzeń, które umożliwi nam samodzielne monitorowanie jej stanu. To rozwiązanie, choć dedykowane raczej dla pasjonatów, pozwoli nam rozwiązywać potencjalne problemy z wyprzedzeniem.
